Podejmując naukę języka obcego warto zgłębić tematykę
metodologii nauki języka, ale również języka samego w sobie, budowy, historii
ewolucji itd. Ucząc się języków obcych nie sposób nie napotkać na zagadnienia
lingwistyczne dotyczące fonetyki, semiotyki czy składni języka, których
poznanie jest integralną częścią procesu dydaktycznego. Nie trzeba być
lingwistą, by znać dobrze język obcy, mimo to jest to niezwykle ciekawa
dyscyplina nauki. Nie sposób też przejść obojętnie wobec poradników lingwistów
światowej sławy. Któż nie ceni profesora Miodka czy Bralczyka, którzy w bardzo
ciekawy sposób potrafią wyłożyć zawiłości języka polskiego. Mimo że często
posługujemy się wieloma zwrotami czy wyrazami, nie zdajemy sobie sprawy skąd i
dlaczego powstały oraz dlaczego wymawiamy je tak a nie inaczej, odmieniamy w
taki sposób. Dzięki dorobkowi naukowemu lingwistów można zgłębić wiedzę
dotyczącą korzeni języka, morfologii. Niezależnie od tego, którego języka się
uczymy lub zamierzamy nauczyć warto zapoznać się z ósemką najpopularniejszych
lingwistów świata. Pośród nich znajdują się również Polacy, wsławieni zasługami
na rzecz lingwistyki, odkrywania zawiłości budowy języka, struktur typowych dla
danych grup języków i wpływu kultury na ewaluację języka.
![]() |
Source: http://critical-theory.com/ |
1. Jednym z najbardziej znanych i największych lingwistów
światowych jest Noam
Chomsky. Amerykanin, lingwista i filozof, a także polityk. Wsławił się
ogromnym dorobkiem, ukończył Massachusetts Institute of Technology, a następnie
współtworzył katedrę lingwistyki poprzez rozwój psycholingwistyki oraz
informatyki z zakresu teorii języków programowania. Jego nazwisko jest
najczęściej cytowanym wśród naukowców światowych. Lingwista uważa język za
przyrodzoną cechę ludzkiego gatunku, jako nieskończony zbiór zdań oparty na
skończonej palecie słów i reguł. Jego dziełem jest klasyfikacja gramatyk
języków formalnych. Istotnym wkładem naukowym Chomsky'ego jest zainteresowanie
środowiska naukowców gramatyką wspólną dla wszystkich języków. W 1957 roku
wydał pracę Syntactic Structures skupiając się na problematyce składni i logiki
w kontekście semantyki, która jest istotną częścią budowy języka. W swojej pracy zajął
się również konceptem „organu” odpowiadającego za przyswajanie języka przez
dzieci. W dużej mierze jego rozważania mają charakter filozoficzny. Chomsky
jest autorem koncepcji gramatyki uniwersalnej, która odzwierciedla prawidła
matematyki, geometrii i ładu świata, w którym brak miejsca na przypadek. Wśród
dzieł Chomsky'ego wymienić należy przełożone na język polski: Lingwistyka a
filozofia: współczesny spór o filozoficzne założenia teorii języka oraz
Zagadnienia teorii składni, jak i O naturze i języku, a także Trzy elementy
projektujące język.
2. Nauczycielem i mentorem Chomsky'ego był Leonard Bloomfield,
amerykański lingwista. W 1933 roku wydał on swoje dzieło – podręcznik – język,
w którym to zaprezentował opis językoznawstwa strukturalnego. Badał on języki
rodziny Algonquian oraz języki austronezyjskie, tym samym dając wkład w
indoeuropejskie językoznawstwo. W swojej pracy kładł największy nacisk na
zasady, behawioryzm oraz procedury. Analizy języków dokonywał na podstawie
naukowych podejść formalnych. Uznany został za twórcę amerykańskiej szkoły
strukturalistycznej.
3. Prócz tych którzy wnieśli bardzo spory wkład do lingwistyki, warto pamiętać o historycznych postaciach istotnych dla językoznawstwa. Pośród
pierwszych znanych lingwistów znajduje się nazwisko Jakoba Grimma. Był od
twórcą zasady spółgłoskowych zmian w wymowie. W 1822 roku oznaczoną tę zasadę
prawem Grimma. Podwaliny pod lingwistyczne odkrycia dał również Karl Verner,
autor prawa Vernera, polegającego na określeniu reguły zamiany bezdźwięcznych
głosek zwartych w germańskie zwarte dźwięczne, jeżeli występują one przed
samogłoską akcentowaną.
4. Istotną postacią wśród lingwistów jest Edward Sapir, amerykański
językoznawca specjalizujący się w lingwistyce strukturalnej. Badał on zależność
między nauką o morfologii języka a antropologią. Miał on ogromny wpływ na
dalszy rozwój i kierunek badań językoznawców. Jego początki dotyczyły zagadnień
filologicznych, badania języka w kontekście literatury, z czasem badania
przerodziły się w rozważania filozoficzne o szerszym spektrum czynników wpływu.
Sapir hołdował tezie, iż język mówiony jest gorszą wersją języka pisanego.
5. Ciekawą postacią historyczną w lingwistyce jest Emmanuel Alvarez,
żyjący w XVI wieku. Był portugalskim jezuitą oddanym badaniu gramatyki języka, czego
owocem stał się podręcznik gramatyki łacińskiej wydany w 1573 roku w Lizbonie.
Zwany również Alwarem. Został rozpowszechniony w Europie na tyle, iż w 1577 roku
został wydany również w Poznaniu. Z podręcznika tego zrezygnowali dopiero
pijarzy. Nie było to dzieło na miarę obecnych czasów, jednakże Alwar był
krokiem naprzód w ówczesnej lingwistyce.
6. Ferdinand
de Saussure został nazwany ojcem nowoczesnej semiotyki oraz współtwórcą współczesnej lingwistyki strukturalnej. Szwajcarski językoznawca pochodził z
rodziny naukowców interdyscyplinarnych, co nie było bez znaczenia dla jego spojrzenia
na język jako twór uzależniony od wielu dyscyplin naukowych. Już jako
nastolatek wykazywał duże zdolności językowe, uczył się greki, łaciny, a z
czasem również języka celtyckiego. Saussure jest autorem twierdzenia, iż język
jest stałym zbiorem norm społecznych, które pozwalają porozumiewać się ze sobą.
Co ważne, odróżniał system znaków od języka mówionego jako niezależną
realizację systemu zapisu. Badał od język w kontekście historycznym, jak i w
danym momencie, rozróżniając językoznawstwo diachroniczne od językoznawstwa
synchronicznego. Był też pionierem w rozróżnieniu znaku jako fonetycznej
prezentacji i pojęcia. W związku z tym rozróżnił także język i mówienie. Język
ujął jako abstrakcyjny wytwór, nie mogący być tworem pojedynczego człowieka, który
może jedynie się wypowiadać w języku.
7. Lokalnie, w Polsce do najsłynniejszych lingwistów należy Jan Miodek. Jest on
profesorem i dyrektorem Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego
oraz członkiem Komitetu Językoznawstwa PAN. Zajmuje się popularyzacją języka
polskiego. Prócz dorobku naukowego znany, ceniony i lubiany za niebanalny
talent dydaktyczny, poczucie humoru oraz swobodę wypowiedzi czystą polszczyzną.
Prowadził wiele programów telewizyjnych o charakterze edukacyjnym i
popularyzatorskim, jest autorytetem językowym. Publikuje wiele artykułów na
temat ewolucji języka polskiego, specyfiki języka gwiazd, mediów czy polityków, przedstawiając naukowe zagadnienia w przystępny sposób dla każdego czytelnika,
również całkowitego laika w dziedzinie lingwistyki.
8. Polskim lingwistą znanym nie tylko w środowisku lingwistów i
osób zainteresowanych językiem, językami, głównie z mediów, jest Jerzy Bralczyk. Od 2000
roku profesor, wykłada na Uniwersytecie Warszawskim jak również w Szkole
Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Specjalizuje się w języku mediów i
polityki oraz reklamy. Jest członkiem Rady Języka Polskiego, a także Komitetu Językoznawstwa
PAN. Znany z programu telewizyjnego Mówi się oraz Na słówko, jak również audycji
radiowych Słowo o słowie.
Zgłębiając życiorysy lingwistów zauważyć można pewną
prawidłowość, niezależnie od tego skąd pochodzą, kiedy żyli, żyją i w jaką
specjalizacją lingwistyki się pasjonują – wykazują zdolności językowe, które
przejawiają się głównie w rozpoznawaniu analogii, wychwytywaniu zbieżności i
zależności. Nierzadko lingwiści są również poliglotami, posiadają
wszechstronną wiedzę mimo skupienia się na języku, bowiem język to coś więcej
niż zbiór reguł, znaków, to również jego kultura, historia, tradycja.
Autor rankingu: Preply.com -
korepetycje z angielskiego